De Drentsche Aa als veilige drinkwaterbron voor nu en in de toekomst. Dat was in 2016 de opgave voor het Uitvoeringsprogramma Oppervlaktewaterwinning Drentsche Aa (UPDA). Op vrijdag 30 september was de formele slotbijeenkomst. Gedeputeerde Hans Kuipers van provincie Drenthe en bestuurders Fien Heeringa van Waterschap Hunze en Aa’s en Riksta Zwart van Waterbedrijf Groningen blikten samen met deelnemers terug op de behaalde resultaten. Ook spraken zij hun waardering uit over de betrokkenheid van alle participanten.
“Mooi om te zien dat er met iedereen die hier woont, werkt en recreëert stappen zijn gemaakt om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te verminderen. UPDA is een succesvol voorbeeld van een samenwerking van waterbedrijf, waterschap en provincie met wel vijftig organisaties: vanuit de landbouw, bedrijven, gemeenten en bewoners. Tegelijkertijd ligt er nog een opgave voor de toekomst waar we de komende tijd mee aan de slag moeten.”
Geduputeerde Hans Kuipers (Provincie Drenthe)
Weersomstandigheden bepalend voor doelen
Het doel was 95% minder overschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen in 2023 ten opzichte van de situatie in 2012 bij locatie De Punt. In 2019 en in 2020 zijn de UPDA-doelen behaald. Helaas waren er in 2021 en 2022 weer meer overschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen geconstateerd, mogelijk vanwege hevige regenval. Door deze hevige buien kwamen gewasbeschermingsmiddelen alsnog in de beek terecht.
“We zijn hier in het Drentsche Aa-gebied tot een samenwerking gekomen met agrariërs, gemeenten, omwonenden en andere belanghebbenden op basis van vertrouwen. Alle betrokkenen hebben zich vrijwillig en gezamenlijk ingezet om het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te beperken. Ondanks dat de doelstellingen niet geheel behaald zijn, biedt dit veel perspectief voor de toekomst.”
Fien Heeringa (Waterschap Hunze en Aa’s)
Klimaatverandering maakt het behalen van de doelstellingen moeilijker. Aanvullende maatregelen zijn nodig zijn om ook in de toekomst de Drentsche Aa als grondstof voor drinkwater veilig te stellen. Of de doelstelling voor 2023 zal worden gehaald is onzeker; de weersomstandigheden – en met name het optreden van hevige buien – blijken hiervoor sterk bepalend te zijn. In het Eindrapport UPDA 2022 is het resultaat van 6 jaar werken samengevat.
“Ten opzichte van 2012 hebben we met alle betrokkenen al veel bereikt. Al blijven er nog zeker wel zorgen om de Drentsche Aa als veilige drinkwaterbron. In de zes jaar UPDA zijn we daarbij ook ingehaald door actuele ontwikkelingen zoals aanhoudende droogte en hevige regenbuien. Dit alles zal ook in de toekomst onze gezamenlijke aandacht blijven vragen. Laten we dan ook vooral deze mooie samenwerking, de gezamenlijke betrokkenheid bij de Drentsche Aa en inventiviteit vasthouden en doorzetten naar de toekomst.”
Riksta Zwart (Waterbedrijf Groningen)
Hoe verder na UPDA
Provincie Drenthe stelt een commissie in die de ontwikkelingen en opgaves meeneemt in haar adviezen om de waterkwaliteit nog verder te verbeteren.
“De aanpak van deze commissie richt zich op het realiseren van de doelen uit het UPDA. Dit wordt nog een uitdaging omdat er in het Drentsche Aa-gebied meer opgaven spelen. De doelen Kaderrichtlijn Water, de Nitraatrichtlijn en de stikstofproblematiek vragen om extra maatregelen.”
Gedeputeerde Hans Kuipers (Provincie Drenthe)