Normering wateroverlast
De gevolgen van wateroverlast kunnen verschillen. Zo leidt een overstroming in een woonwijk waarbij water de huizen binnenstroomt normaal gesproken tot meer schade dan dat een weiland tijdelijk onder water staat. Hier houden we in Nederland rekening mee: des te groter de gevolgen, des te kleiner de kans op wateroverlast mag zijn. Op basis van dit uitgangspunt, zijn normen opgesteld waaraan het stelsel van sloten, beken, kanalen, rivieren, stuwen, dijken en kades (het ‘watersysteem’) moet voldoen. We moeten ervoor zorgen dat ons watersysteem voldoet aan de normen.
Deze normen worden vastgesteld door de provincies en geven aan wat de minimale bescherming moet zijn die wordt geboden tegen wateroverlast doordat sloten, beken of kanalen buiten hun oevers treden. De norm geeft aan wat de maximale kans hierop mag zijn, op basis van type landgebruik. Zo mag de kans dat een gebied met overwegend grasland onder water komt te staan in de meeste gevallen niet groter zijn dan eens in de 10 jaar. Voor akkerbouw is dit eens in de 25 jaar, voor kapitaalintensieve teelt eens in de 50 jaar en voor de bebouwde kom eens in de 100 jaar. En zo zijn er meer normen. Ook voor onze dijken en kades.
Verschil tussen horizontale en verticale wateroverlast
Wateroverlast doordat sloten, beken of kanalen buiten hun oevers treden, noemen we ook wel ‘horizontale wateroverlast’. Gedurende een wat langere periode komt er in een groter gebied dan zoveel neerslag naar beneden, dat sloten, beken of rivieren al dat water niet aan kunnen en water het land op stroomt. Hierop is normering van toepassing.
Wateroverlast kan ook het gevolg zijn van een hoosbui met extreem veel neerslag, lokaal en in korte tijd. Al dat water kan niet worden afgevoerd en blijft op de straat of op het land staan. Hoosbuien ontstaan over het algemeen in de zomer. Dit noemen we ‘verticale wateroverlast’. Normering is niet van toepassing op verticale wateroverlast.
Het watersysteem op orde
Het waterschap heeft de wettelijke taak aan de wateroverlastnormering te voldoen. Dit betekent dat waterschappen moeten nagaan of het watersysteem voldoet aan de normen. Waar dat niet het geval is, is sprake van een knelpunt. We kijken dan in hoeverre het mogelijk is om het knelpunt op te lossen.
Bij de toetsing of het watersysteem voldoet aan de normen, kijken we allereerst of gebieden voldoen op basis van het huidige klimaat. Het klimaat verandert echter en daarom kijken we ook of we in de nabije toekomst knelpunten kunnen verwachten op bepaalde plekken in ons gebied. Dit stelt ons in staat om knelpunten vroegtijdig aan te pakken. Deze twee uitgangspunten gebruiken we om te beoordelen of het watersysteem op orde is. In het overgrote deel van ons werkgebied voldoen we ruimschoots aan de normering en is de kans op een overstroming flink lager dan de normen voorschrijven. Uit de laatst uitgevoerde toetsing kwamen een aantal punten naar voren die inmiddels zijn aangepakt of die onder de aandacht zijn in ons waterbeheerprogramma. Een nieuwe toetsing volgt in de periode 2022-2027.
Aansprakelijkheid
Het kan zijn dat het waterschap aansprakelijk is voor wateroverlast. Daarbij wordt gekeken naar de oorzaak van de wateroverlast:
Oorzaak 1: Verticale wateroverlast.
Het waterschap is niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van water dat op de straat of op het land blijft staan na een hoosbui.
Oorzaak 2: Horizontale wateroverlast
Als een watergang buiten zijn oevers treedt of als water over een ‘waterkering’ (een dijk of kade) heen stroomt, dan zijn er twee mogelijkheden:
– het gebied en/of kering voldoet wel aan de normen;
– het gebied en/of kering voldoet niet aan de normen.
Als wordt voldaan aan de norm, dan is wateroverlast het gevolg van een extreme situatie waarop het watersysteem niet hoeft te zijn ingericht. Eventuele schade door wateroverlast wordt dan niet door het waterschap vergoed. Dit ligt anders als het gebied niet voldoet aan de norm; er kán dan sprake zijn van aansprakelijkheid van het waterschap.
Wie te kampen heeft gehad met wateroverlast en van mening is dat waterschap Hunze en Aa’s zijn schade moet vergoeden, kan een verzoek tot schadevergoeding richten aan ons dagelijks bestuur. Een andere mogelijkheid is dat u het waterschap aansprakelijk stelt. Dit is een gerechtelijke procedure.
Verzekeren tegen schade
Schade door wateroverlast aan huizen en gebouwen wordt over het algemeen gedekt door de opstalverzekering. Bekijk hiervoor de polisvoorwaarden. Agrariërs kunnen zich via een brede weersverzekering verzekeren tegen schade door natuur- en klimaatverschijnselen. Onderstaande kaart kan helpen om een risico-inschatting op wateroverlast te maken.
Normen in kaart gebracht
Benieuwd naar de normen zoals die gelden in ons werkgebied? Klik dan onderstaande kaart aan.
Contact hierover
